อาการเจ็บเข่าเวลางอเป็นปัญหาที่หลายคนต้องเผชิญในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นจากการทำกิจกรรมต่าง ๆ การเล่นกีฬา หรือแม้แต่การนั่งในท่าเดิมนาน ๆ อาการเหล่านี้อาจเป็นสัญญาณเตือนของปัญหาที่ซ่อนอยู่ภายใน บทความนี้จะช่วยให้คุณเข้าใจสาเหตุ วิธีการรักษา และแนวทางการดูแลตัวเอง เพื่อให้คุณสามารถกลับมางอเข่าได้ปกติอีกครั้ง
อาการเจ็บเข่าเวลางอเป็นอย่างไร
อาการเจ็บเข่าเวลางอคือความรู้สึกเจ็บปวด หรือตึงบริเวณข้อเข่าเมื่อมีการเคลื่อนไหว ไม่ว่าจะเป็นการลุกยืน นั่งยอง ๆ หรือแม้แต่เดินขึ้นลงบันได บางครั้งอาจมีอาการร่วมอื่น ๆ เช่น รู้สึกว่าข้อเข่าฝืด บวม มีเสียงกรอบแกรบ หรือมีอาการปวดร้าวไปถึงบริเวณน่องและขา ซึ่งอาการเหล่านี้มักทำให้เกิดความรู้สึกไม่สบายและส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันได้
สาเหตุที่ทำให้เจ็บเข่าเวลางอ
อาการเจ็บเข่าเวลางอสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ทั้งจากการใช้งานหนัก การบาดเจ็บ หรือโรคบางชนิดที่ส่งผลกระทบต่อข้อเข่า
การบาดเจ็บของเอ็นและกล้ามเนื้อรอบเข่า
การใช้งานข้อเข่าหนักเกินไป หรือมีการเคลื่อนไหวที่ผิดท่า อาจทำให้เกิดการบาดเจ็บของเอ็นและกล้ามเนื้อรอบเข่า เช่น การฉีกขาดหรือการอักเสบ อาการที่พบบ่อยคืองอขาแล้วปวดเข่า ปวดเมื่อยยามเคลื่อนไหว หรือมีอาการตึงบริเวณรอบ ๆ เข่า การบาดเจ็บนี้สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะนักกีฬา หรือผู้ที่ทำงานที่ต้องใช้เข่าหนักเป็นประจำ
ข้อเข่าเสื่อม
ข้อเข่าเสื่อมเป็นภาวะที่กระดูกอ่อนที่ทำหน้าที่เป็นเบาะรองรับแรงกระแทกในข้อเข่าเกิดการสึกหรอ ส่งผลให้กระดูกเสียดสีกันโดยตรง อาการที่มักพบคือปวดเข่า งอเข่าไม่ได้ในตอนเช้า หรือเมื่อใช้งานหนัก รวมถึงมีอาการฝืดและเสียงดังกรอบแกรบขณะเคลื่อนไหว ภาวะนี้มักพบในผู้สูงอายุ แต่ก็สามารถเกิดขึ้นได้ในคนอายุน้อยที่มีการใช้งานข้อเข่าอย่างหนัก
เอ็นหัวเข่าอักเสบ
เอ็นหัวเข่าอักเสบหรือที่เรียกว่า “Runner’s Knee” คือภาวะที่เอ็นบริเวณหัวเข่าเกิดการอักเสบจากการใช้งานซ้ำ ๆ เช่น การวิ่ง หรือกระโดด อาการที่บ่งบอกคืองอเข่าแล้วเจ็บ และปวดมากขึ้นเมื่อมีการเคลื่อนไหว อาการมักค่อย ๆ เป็น ค่อย ๆ ไป และจะรู้สึกปวดชัดเจนเมื่อมีการงอเข่ามาก ๆ หรือเมื่อต้องนั่งในท่างอเข่าเป็นเวลานาน
ท่านั่งที่ไม่เหมาะสม
การนั่งคุกเข่า นั่งพับเพียบ หรือนั่งยอง ๆ เป็นเวลานาน ทำให้ข้อเข่าต้องรับน้ำหนักตัวและแรงกดทับอย่างมาก จนเกิดการอักเสบและปวดได้ ผู้ที่มีพฤติกรรมนี้มักมีอาการงอขาแล้วปวดเข่า เมื่อต้องลุกขึ้นยืน หรือเปลี่ยนท่าทาง อาการนี้จะดีขึ้นเมื่อได้พัก และหลีกเลี่ยงท่านั่งดังกล่าว แต่ถ้าหากยังคงมีพฤติกรรมเดิมซ้ำ ๆ อาจทำให้เกิดอาการปวดเรื้อรังได้
อุบัติเหตุ
อุบัติเหตุเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดอาการงอเข่าแล้วปวด เช่น การหกล้ม การปะทะจากการเล่นกีฬา หรืออุบัติเหตุทางรถยนต์ ซึ่งอาจทำให้เกิดการฉีกขาดของเอ็น หมอนรองกระดูก หรือกระดูกแตกหัก อาการปวดมักเกิดขึ้นอย่างเฉียบพลัน และมักมีอาการเข่าบวมหรือผิดรูปให้เห็นร่วมด้วย
อาการแบบไหนที่ควรรีบพบแพทย์
หากมีอาการเหล่านี้ร่วมกับการเจ็บเข่าเวลางอ ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรักษาอย่างทันท่วงที
- มีอาการปวดรุนแรงจนไม่สามารถลงน้ำหนักได้
- มีอาการเข่าบวม แดง หรือรู้สึกร้อนบริเวณข้อเข่า
- ไม่สามารถงอเข่า หรือเหยียดขาได้สุด
- ข้อเข่าผิดรูป หรือดูบิดเบี้ยว
- มีเสียงดัง “กรึ๊บ” หรือ “ก๊อบ” พร้อมกับอาการปวดเฉียบพลัน
- มีไข้ร่วมด้วย หรือมีอาการชาที่ปลายเท้า
การวินิจฉัยอาการเจ็บเข่าเวลางอ
การวินิจฉัยอาการเจ็บเข่าเวลางอต้องอาศัยการตรวจที่ครอบคลุม เพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงและวางแผนการรักษาที่เหมาะสม
ตรวจสอบประวัติเบื้องต้น
แพทย์จะเริ่มจากการซักประวัติอย่างละเอียด เพื่อทำความเข้าใจถึงปัจจัยต่าง ๆ ที่อาจส่งผลกระทบ เช่น อาการที่เกิดขึ้น กิจกรรมที่ทำเป็นประจำ หรือประวัติการบาดเจ็บในอดีต รวมถึงพฤติกรรมการใช้ชีวิต เช่น การทำงาน หรือการเล่นกีฬา เพื่อนำข้อมูลเหล่านี้มาวิเคราะห์ร่วมกับผลการตรวจร่างกาย
ตรวจสอบสภาพข้อเข่า
แพทย์จะทำการตรวจร่างกายเพื่อประเมินความผิดปกติของข้อเข่า เช่น การบวม การกดเจ็บ หรือการเคลื่อนไหวที่จำกัด บางครั้งอาจมีการใช้ภาพถ่ายรังสี (X-ray) หรือคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI) เพื่อดูโครงสร้างภายในของข้อเข่า เช่น กระดูก หมอนรองกระดูก หรือเส้นเอ็น เพื่อให้เห็นภาพรวมของปัญหาที่ชัดเจนยิ่งขึ้น
การเจาะข้อ
ในบางกรณีที่สงสัยว่ามีอาการติดเชื้อ หรือมีของเหลวสะสมในข้อเข่ามากผิดปกติ แพทย์อาจพิจารณาทำการเจาะข้อเพื่อนำของเหลวไปตรวจในห้องปฏิบัติการ ซึ่งจะช่วยให้ทราบสาเหตุที่แท้จริง เช่น เป็นการอักเสบ ติดเชื้อ หรือเลือดที่เกิดจากการบาดเจ็บ
วิธีรักษาอาการเจ็บเข่าเวลางอ
การรักษาอาการเจ็บเข่าเวลางอมีหลายวิธี ขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของอาการ
1. รักษาด้วยการใช้ยา
ในระยะแรกแพทย์อาจพิจารณาให้ยาแก้ปวด และยาแก้อักเสบเพื่อบรรเทาอาการในเบื้องต้น ทั้งนี้ควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์หรือเภสัชกรเท่านั้น การใช้ยาจะช่วยลดความเจ็บปวด และอาการบวมได้อย่างรวดเร็ว แต่ไม่สามารถแก้ปัญหาที่ต้นเหตุได้ หากอาการไม่ดีขึ้นควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาวิธีการรักษาที่เหมาะสมต่อไป
2. ทำกายภาพบำบัด
การทำกายภาพบำบัดเป็นหนึ่งในวิธีหลักที่ช่วยฟื้นฟูอาการงอขาแล้วปวดเข่าให้ดีขึ้น โดยนักกายภาพบำบัดจะแนะนำการออกกำลังกายที่เหมาะสม เพื่อช่วยเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อรอบเข่า เพิ่มความยืดหยุ่น และช่วยให้ข้อเข่ากลับมาเคลื่อนไหวได้ดีขึ้น รวมถึงการใช้เครื่องมือต่าง ๆ เช่น เครื่องเลเซอร์ความเข้มสูง หรือเครื่องอัลตราซาวด์ เพื่อลดอาการปวดและอักเสบ
3. รักษาด้วยการฉีดยา
สำหรับผู้ที่มีอาการงอเข่าแล้วปวดรุนแรง หรือผู้ที่มีข้อเข่าเสื่อม แพทย์อาจพิจารณาฉีดยาเพื่อช่วยบรรเทาอาการ เช่น การฉีดสารไฮยาลูรอนิค (Hyaluronic acid) เพื่อเพิ่มความหล่อลื่นในข้อเข่า หรือการฉีด PRP (Platelet-Rich Plasma) ซึ่งเป็นการใช้เกล็ดเลือดของคนไข้เองเพื่อช่วยฟื้นฟูเนื้อเยื่อที่เสียหาย
4. การผ่าตัดข้อเข่า
การผ่าตัดเป็นทางเลือกสุดท้ายสำหรับผู้ที่รักษาด้วยวิธีอื่นแล้วอาการไม่ดีขึ้น หรือผู้ที่มีการบาดเจ็บรุนแรง เช่น เอ็นฉีกขาด หรือหมอนรองกระดูกฉีก การผ่าตัดจะช่วยซ่อมแซมส่วนที่เสียหาย หรือเปลี่ยนข้อเข่าเทียมในกรณีที่ข้อเข่าเสื่อมมาก ซึ่งจะช่วยให้ผู้ป่วยกลับมาใช้ชีวิตได้ปกติและงอเข่าได้ปกติอีกครั้ง
คำถามที่พบบ่อย
ภาวะข้างเคียงของอาการเจ็บเข่าเวลางอ
หากปล่อยให้มีอาการเจ็บเข่าเวลางอนาน ๆ โดยไม่รักษา อาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อน เช่น กล้ามเนื้อรอบเข่าอ่อนแรง ข้อเข่าติด หรือเกิดภาวะถุงน้ำในข้อเข่าด้านหลัง ซึ่งจะยิ่งทำให้งอเข่าแล้วปวดและใช้ชีวิตลำบากมากขึ้น
เจ็บเข่าเวลางอควรประคบร้อนหรือเย็น
หากมีอาการเจ็บเข่าเวลางอแบบเฉียบพลัน หรือมีอาการบวม ควรใช้การประคบเย็นเพื่อลดอาการอักเสบ แต่หากเป็นอาการปวดเรื้อรังที่เกิดจากกล้ามเนื้อตึง หรือเกร็ง ควรประคบร้อนเพื่อช่วยให้กล้ามเนื้อคลายตัว
แนวทางการป้องกันอาการเจ็บเข่าเวลางอ
การป้องกันทำได้โดยการหลีกเลี่ยงกิจกรรมที่ต้องใช้เข่าหนักเกินไป หมั่นบริหารกล้ามเนื้อรอบเข่าให้แข็งแรง ควบคุมน้ำหนักตัว และเลือกสวมรองเท้าที่เหมาะสม นอกจากนี้ กินอะไรบำรุงหัวเข่าถึงจะดีก็เป็นเรื่องสำคัญ เช่น อาหารที่มีแคลเซียมและวิตามินดี
สรุปบทความ
อาการเจ็บเข่าเวลางอไม่ใช่เรื่องที่ควรมองข้าม เพราะอาจเป็นสัญญาณเตือนของปัญหาที่รุนแรงกว่าที่คิด หากคุณกำลังประสบปัญหาปวดเข่า งอเข่าไม่ได้ หรือมีอาการปวดเรื้อรัง ไม่ว่าจะจากโรคข้อเสื่อม อุบัติเหตุ หรือการใช้งานหนัก และยังหาทางออกไม่ได้ ที่ KLOSS Wellness Clinic เราพร้อมดูแลสุขภาพข้อและกระดูกของคุณอย่างตรงจุด โดยทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ และเทคโนโลยีที่ทันสมัย เพื่อให้คุณกลับมาเคลื่อนไหวได้คล่องตัวอีกครั้ง
