ปัญหาอาการปวดเข่า เข่าบวม เป็นปัญหาที่พบได้บ่อยจนกลายเป็นความกังวลใจของใครหลายคน หนึ่งในวิธีบรรเทาอาการที่ทำได้ง่าย ๆ ด้วยตัวเองก็คือการประคบ แต่หลายคนก็ยังมีข้อสงสัยว่า ปวดเข่าประคบร้อนหรือเย็น กันแน่ที่เหมาะกับอาการของเรา วันนี้เรามาหาคำตอบและวิธีที่ถูกต้องกัน
สาเหตุของอาการปวดเข่า
อาการ ปวดเข่า ไม่ได้เกิดขึ้นเองโดยไม่มีสาเหตุ แต่ส่วนใหญ่มาจากความผิดปกติของโครงสร้างภายในเข่า หรือการใช้งานที่หนักเกินไปจนเกิดการบาดเจ็บ ซึ่งสามารถแบ่งสาเหตุได้หลายประเภท
ข้อเข่าเสื่อม
ข้อเข่าเสื่อม เป็นสาเหตุยอดฮิตของอาการ ปวดเข่า ที่พบมากในกลุ่มผู้สูงอายุ ซึ่งแม้จะไม่อันตรายถึงชีวิต แต่ก็ทำให้เกิดความเจ็บปวดและเป็นอุปสรรคต่อการใช้ชีวิตประจำวันอย่างมาก ผู้ป่วยมักจะเดินตัวเอียงหรือต้องมีคนช่วยพยุง และในระยะแรกจะปวดเมื่อมีแรงกดลงบนข้อเข่ามาก ๆ เช่น การลุกยืน การนั่งพับเพียบ หรือการเดินขึ้นลงบันได นอกจากนี้อาจมีเสียงดังกรอบแกรบขณะงอหรือเหยียดเข่าร่วมด้วย
Patellofemoral Pain Syndrome หรือ Runner's Knee
โรคนี้คืออาการเจ็บลูกสะบ้า ซึ่งเกิดจากการที่กระดูกอ่อนใต้ลูกสะบ้ามีการสึกหรอหรือเสื่อมสภาพ เพราะมีแรงกดมากเกินไป หรือกล้ามเนื้อรอบข้อเข่าและต้นขาไม่สมดุล จนดึงรั้งให้ลูกสะบ้าเคลื่อนออกจากตำแหน่งที่ควรจะเป็น ทำให้เกิดอาการ ปวดเข่า ได้ อาการนี้มักพบในนักกีฬาที่ต้องวิ่งหรือกระโดดบ่อย ๆ
โรคข้ออักเสบบางชนิด
สำหรับผู้ที่เป็นโรครูมาตอยด์หรือโรคเกาต์ อาจมีอาการอักเสบของข้อต่อ ทำให้ เข่าบวม แดง ร้อน และเกิดอาการข้อติดจนเป็นสาเหตุของอาการ ปวดเข่า ได้ อาการเหล่านี้เกิดจากปฏิกิริยาของระบบภูมิคุ้มกันที่ทำให้เกิดการอักเสบภายในข้อต่อ ซึ่งจำเป็นต้องได้รับการรักษาที่เหมาะสมจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
หมอนรองเข่าหรือเส้นเอ็น
หมอนรองเข่าและเส้นเอ็นเป็นโครงสร้างสำคัญที่ช่วยรองรับแรงกระแทกและสร้างความมั่นคงให้ข้อเข่า หากเกิดการบาดเจ็บ เช่น หมอนรองข้อเข่าฉีกขาด เอ็นไขว้หน้าขาด หรือเอ็นเข่าอักเสบ ประคบไม่ถูกวิธี อาจทำให้เกิดอาการ ปวดเข่า ตามมาได้ หากอาการรุนแรงอาจทำให้เดินไม่ถนัดและมีอาการเข่าหลวมร่วมด้วย
กระดูกอ่อน
การอักเสบหรือสึกหรอของกระดูกอ่อนจากการใช้งานหนัก ร่วมกับกล้ามเนื้อสะโพกและขาที่ไม่แข็งแรง หรือ เอ็นเข่าอักเสบ ประคบแล้วอาการไม่ดีขึ้น อาจทำให้เกิดอาการ ปวดเข่า ได้ หากมีการบาดเจ็บรุนแรง กระดูกอ่อนอาจหลุดออกมาเป็นชิ้นเล็ก ๆ และเข้าไปขัดในข้อเข่าจนทำให้เกิดอาการปวดและมีเสียงดังกรอบแกรบได้
ปวดเข่าประคบร้อน-ประคบเย็นแตกต่างกันอย่างไร
เมื่อมีอาการปวดเข่าประคบร้อนหรือเย็นดี? คำตอบง่าย ๆ คือ การประคบร้อนและเย็นมีจุดประสงค์ที่แตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับระยะเวลาและลักษณะของอาการบาดเจ็บที่เราเป็นอยู่
การประคบร้อน
การประคบร้อนจะช่วยให้หลอดเลือดขยายตัว ทำให้เลือดไหลเวียนดีขึ้น ลดอาการปวดกล้ามเนื้อ วิธีรักษาอาการปวดหัวเข่า แบบหนึ่ง คือการใช้แผ่นประคบร้อนหรือผ้าขนหนูชุบน้ำร้อนอุณหภูมิไม่เกิน 45 องศาเซลเซียส การประคบด้วยวิธีนี้เหมาะสำหรับอาการปวดตึงกล้ามเนื้อหรืออาการบาดเจ็บเรื้อรังที่เกิดขึ้นนานเกิน 48 ชั่วโมง
การประคบเย็น
การประคบเย็นจะทำให้หลอดเลือดหดตัว ช่วยลดอาการบวมและเลือดออกภายในได้ดี เข่าบวมประคบร้อนหรือเย็น มักจะแนะนำให้ประคบเย็นในระยะแรกของการบาดเจ็บ ซึ่งอาการที่เพิ่งเกิดขึ้นใหม่ ๆ ภายใน 24-48 ชั่วโมง จะมีลักษณะบวม แดง และร้อน การประคบเย็นจะช่วยลดอาการอักเสบได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ปวดเข่าประคบร้อนหรือเย็น เลือกแบบไหนดีกว่ากัน
หลายคนยังสับสนว่าเมื่อเกิดอาการปวดเข่าประคบร้อนหรือเย็น ควรเลือกแบบไหนถึงจะถูก การเลือกวิธีประคบที่ถูกต้องจะช่วยบรรเทาอาการปวดได้อย่างมีประสิทธิภาพ และไม่ทำให้อาการแย่ลง
เมื่อไหร่ที่ต้องประคบเย็น
การประคบเย็นเหมาะสำหรับอาการ ปวดเข่า ในระยะเฉียบพลันที่มีการอักเสบเกิดขึ้น สังเกตได้ง่าย ๆ จากอาการ หัวเข่าบวมประคบแล้วไม่ดีขึ้น หรืออาการปวดที่มาพร้อมกับอาการบวม แดง และมีอุณหภูมิร้อนกว่าบริเวณรอบข้าง การประคบเย็นจะช่วยลดการอักเสบและอาการบวมที่เกิดขึ้นได้ทันที
เมื่อไหร่ที่ต้องประคบร้อน
การประคบร้อนเหมาะกับอาการปวดแบบเรื้อรังที่ไม่มีอาการบวมหรืออักเสบแล้ว ผู้ป่วยมักจะรู้สึกปวดล้า ปวดตึง หรือกล้ามเนื้อแข็งเกร็ง โดยเฉพาะเมื่อมีการขยับตัวหลังจากการอยู่นิ่ง ๆ เป็นเวลานาน ๆ เช่น ตื่นนอน ปวดเข่าประคบร้อนหรือเย็น ในกรณีนี้ต้องเลือกการประคบร้อนเพราะจะช่วยให้หลอดเลือดขยายตัว เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงบริเวณที่ปวดได้ดีขึ้น
สรุปบทความ
อาการ ปวดเข่า แม้จะดูเป็นเรื่องเล็กน้อย แต่หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ได้รับการดูแลที่เหมาะสมก็สามารถส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตได้ การเข้าใจว่าอาการแบบไหนควรปวดเข่าประคบร้อนหรือเย็นเป็นหนึ่งในวิธีรักษาอาการปวดหัวเข่าเบื้องต้นที่สำคัญ หากคุณมีอาการเข่าบวมประคบร้อนหรือเย็นแล้วยังไม่ดีขึ้น ลองหาอาหารเสริมกินอะไรบำรุงหัวเข่า หรือปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพิ่มเติม หากคุณมีอาการ ปวดเข่า เรื้อรัง ไม่อยากผ่าตัด มีข้อเสื่อมจากอายุหรือใช้งานหนัก ลุกนั่งลำบาก บวม หรือลงน้ำหนักไม่ได้ โปรดนึกถึง KLOSS Wellness Clinic เราพร้อมดูแลคุณและครอบครัวอย่างเข้าใจ