กระบวนการเกิดโรคมะเร็ง: จากเซลล์ปกติสู่เซลล์ร้าย

Facebook

โรคมะเร็งเป็นหนึ่งในโรคร้ายแรงที่มีผลกระทบต่อผู้คนทั่วโลก เป็นสาเหตุของการเสียชีวิตที่สูงเป็นอันดับต้น ๆ ในหลายประเทศ กระบวนการเกิดมะเร็งเป็นกระบวนการที่ซับซ้อนและเกี่ยวข้องกับหลายปัจจัย ตั้งแต่ระดับเซลล์ไปจนถึงการพัฒนาของโรคในระดับระบบของร่างกาย การเข้าใจกลไกการเกิดมะเร็งช่วยให้เราสามารถป้องกันและรับมือกับโรคนี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

มะเร็งเกิดจากการเปลี่ยนแปลงที่ผิดปกติของเซลล์ในร่างกาย เซลล์ปกติในร่างกายมีวงจรชีวิตที่สมดุล เซลล์จะเจริญเติบโต แบ่งตัว และตายในช่วงเวลาที่เหมาะสม กระบวนการนี้ถูกควบคุมโดยยีนที่อยู่ในนิวเคลียสของเซลล์ อย่างไรก็ตาม ในบางกรณีเซลล์อาจได้รับการกระตุ้นหรือได้รับความเสียหายจากปัจจัยภายนอก ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในสารพันธุกรรม (DNA) ซึ่งส่งผลให้เซลล์เติบโตและแบ่งตัวโดยไม่สามารถควบคุมได้

สารพันธุกรรมที่ควบคุมวงจรเซลล์มีอยู่หลายประเภท แต่ที่สำคัญคือ ยีนที่ช่วยกระตุ้นการเจริญเติบโตของเซลล์ (Proto-oncogenes) และ ยีนที่ทำหน้าที่กดการเจริญเติบโตของเซลล์ (Tumor suppressor genes) ในภาวะปกติ ยีนเหล่านี้ทำงานร่วมกันเพื่อรักษาสมดุลของเซลล์ แต่เมื่อเกิดการกลายพันธุ์ในยีนเหล่านี้ Proto-oncogenes อาจเปลี่ยนเป็น Oncogenes ซึ่งเป็นยีนที่สามารถกระตุ้นให้เซลล์เติบโตโดยไร้การควบคุม ในขณะที่ Tumor suppressor genes ที่ควรทำหน้าที่ยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์กลับทำงานผิดปกติ ส่งผลให้เซลล์เจริญเติบโตผิดปกติและอาจกลายเป็นมะเร็งได้

กระบวนการเกิดโรคมะเร็งไม่ได้เกิดขึ้นในทันที แต่เป็นกระบวนการที่ต้องผ่านหลายขั้นตอน ซึ่งใช้เวลาหลายปี กว่าที่เซลล์ปกติจะกลายเป็นเซลล์มะเร็งและพัฒนาไปเป็นก้อนเนื้อร้ายหรือแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่น ๆ

กระบวนการเกิดโรคมะเร็งสามารถแบ่งออกเป็น 3 ระยะหลัก ได้แก่

ระยะศูนย์ (Stage 0) – ระยะก่อนเป็นมะเร็งจริง

ระยะนี้เรียกว่า Carcinoma in Situ (CIS) ซึ่งหมายถึงเซลล์ที่มีลักษณะผิดปกติแต่ยังไม่ลุกลามออกจากชั้นเซลล์ที่เกิดโรค เซลล์เหล่านี้อาจกลายเป็นมะเร็งในอนาคต หากไม่ได้รับการรักษา

จุดเด่นของระยะศูนย์:

  • เป็นระยะเริ่มต้นของมะเร็งที่ยังไม่ลุกลาม
  • ตรวจพบได้จากการตรวจคัดกรอง เช่น แมมโมแกรม (Mammogram) สำหรับมะเร็งเต้านม หรือแปปสเมียร์ (Pap Smear) สำหรับมะเร็งปากมดลูก
  • สามารถรักษาให้หายขาดได้ง่าย โดยการผ่าตัดเฉพาะที่

แนวทางการรักษา:

  • การตัดก้อนเซลล์ผิดปกติออก
  • การฉายรังสีเฉพาะที่ในบางกรณี
  • การติดตามอาการเพื่อป้องกันไม่ให้เซลล์พัฒนาไปเป็นมะเร็งจริง

ระยะที่ 1 (Stage I) – มะเร็งระยะเริ่มต้น

มะเร็งในระยะที่ 1 หมายถึงก้อนมะเร็งที่เกิดขึ้นเฉพาะในเนื้อเยื่อของอวัยวะต้นกำเนิด ยังไม่มีการลุกลามไปยังต่อมน้ำเหลืองหรืออวัยวะอื่น ๆ

จุดเด่นของระยะที่ 1:

  • เซลล์มะเร็งยังอยู่ในบริเวณอวัยวะที่เกิดโรค
  • ก้อนมะเร็งมีขนาดเล็ก (โดยทั่วไปไม่เกิน 2 เซนติเมตร)
  • โอกาสรักษาให้หายขาดสูง

แนวทางการรักษา:

  • การผ่าตัดเป็นวิธีหลักในการรักษา
  • ในบางกรณี อาจใช้การฉายรังสีร่วมด้วย
  • เคมีบำบัดอาจพิจารณาใช้หากมะเร็งมีความเสี่ยงสูงต่อการกลับมาเป็นซ้ำ

ระยะที่ 2 (Stage II) – มะเร็งที่เริ่มขยายตัว

ในระยะที่ 2 ก้อนมะเร็งมีขนาดใหญ่ขึ้น แต่ยังคงอยู่ในอวัยวะต้นกำเนิด หรือเริ่มแพร่กระจายไปยังต่อมน้ำเหลืองใกล้เคียง

จุดเด่นของระยะที่ 2:

  • ก้อนมะเร็งมีขนาดใหญ่กว่า 2 เซนติเมตร และอาจโตถึง 5 เซนติเมตร
  • อาจพบว่ามะเร็งเริ่มแพร่กระจายไปยังต่อมน้ำเหลือง แต่ยังไม่ลุกลามไปยังอวัยวะอื่น

แนวทางการรักษา:

  • การผ่าตัดเอาเนื้องอกออกเป็นแนวทางหลัก
  • อาจต้องใช้เคมีบำบัดหรือฉายรังสีร่วมด้วยเพื่อทำลายเซลล์มะเร็งที่เหลือ
  • การบำบัดแบบมุ่งเป้า (Targeted Therapy) อาจใช้ในบางกรณี

ระยะที่ 3 (Stage III) – มะเร็งแพร่กระจายไปยังต่อมน้ำเหลือง

ในระยะที่ 3 มะเร็งมีขนาดใหญ่ขึ้นและมีการลุกลามไปยัง ต่อมน้ำเหลืองที่อยู่ใกล้เคียง แต่ยังไม่แพร่กระจายไปยังอวัยวะที่อยู่ห่างไกล

จุดเด่นของระยะที่ 3:

  • ก้อนมะเร็งมีขนาดใหญ่ และอาจเริ่มยึดติดกับเนื้อเยื่อหรืออวัยวะข้างเคียง
  • มีการแพร่กระจายไปยังต่อมน้ำเหลืองที่อยู่ใกล้เคียง
  • ความเสี่ยงในการกลับมาเป็นซ้ำสูงกว่าระยะก่อนหน้า

แนวทางการรักษา:

  • ใช้ การรักษาแบบผสมผสาน เช่น การผ่าตัด เคมีบำบัด และการฉายรังสี
  • อาจใช้ ภูมิคุ้มกันบำบัด (Immunotherapy) หรือ ยารักษาแบบมุ่งเป้า (Targeted Therapy)
  • ผู้ป่วยบางรายอาจได้รับการพิจารณาให้ทำ การปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิด (Stem Cell Transplant)

ระยะที่ 4 (Stage IV) – มะเร็งแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่น (Metastatic Cancer)

ระยะที่ 4 เป็นระยะที่มะเร็งลุกลามไปยังอวัยวะที่อยู่ห่างไกลจากบริเวณที่เกิดโรค เช่น มะเร็งปอดที่แพร่กระจายไปสมอง หรือมะเร็งเต้านมที่แพร่กระจายไปตับ

จุดเด่นของระยะที่ 4:

  • เซลล์มะเร็งแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นผ่านทางกระแสเลือดหรือน้ำเหลือง
  • อาจส่งผลให้เกิดอาการรุนแรง เช่น ปวดรุนแรง หายใจลำบาก หรืออวัยวะทำงานผิดปกติ

🔸 แนวทางการรักษา:

  • มุ่งเน้นไปที่ การควบคุมโรคและบรรเทาอาการ
  • ใช้ เคมีบำบัด ภูมิคุ้มกันบำบัด หรือฮอร์โมนบำบัด เพื่อยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง
  • การรักษาแบบมุ่งเป้าอาจช่วยลดการแพร่กระจายของมะเร็ง
  • การรักษาแบบประคับประคอง (Palliative Care) ใช้เพื่อเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย

การป้องกันโรคมะเร็งสามารถทำได้โดยการลดความเสี่ยงจากปัจจัยที่ก่อให้เกิดการกลายพันธุ์ของเซลล์ เช่น หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ เพราะบุหรี่เป็นสาเหตุสำคัญของมะเร็งปอดและมะเร็งชนิดอื่น ๆ นอกจากนี้ ควรลดการบริโภคอาหารแปรรูปที่มีสารกันบูดสูงและเลือกบริโภคอาหารที่มีประโยชน์ เช่น ผักผลไม้ที่มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ซึ่งช่วยลดความเสียหายของเซลล์

การตรวจคัดกรองมะเร็งเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่สำคัญในการป้องกันและตรวจพบมะเร็งในระยะแรก เช่น การตรวจแมมโมแกรมเพื่อคัดกรองมะเร็งเต้านม การตรวจแปปสเมียร์เพื่อคัดกรองมะเร็งปากมดลูก และการส่องกล้องลำไส้ใหญ่เพื่อตรวจหาติ่งเนื้อที่อาจกลายเป็นมะเร็ง

หากพบว่ามีความผิดปกติทางพันธุกรรมที่อาจนำไปสู่มะเร็ง การเข้ารับคำปรึกษาทางพันธุศาสตร์และการตรวจทางพันธุกรรมอาจช่วยให้บุคคลนั้นได้รับคำแนะนำเกี่ยวกับแนวทางป้องกันที่เหมาะสม เช่น การผ่าตัดป้องกันมะเร็งสำหรับผู้ที่มีความเสี่ยงสูง หรือการใช้ยาเพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดมะเร็ง

โดยสรุป โรคมะเร็งเกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงของเซลล์ในร่างกาย ซึ่งได้รับอิทธิพลจากปัจจัยทางพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม แม้ว่ามะเร็งบางชนิดจะไม่สามารถป้องกันได้ 100% แต่เราสามารถลดความเสี่ยงได้ด้วยการดูแลสุขภาพให้ดี หลีกเลี่ยงปัจจัยที่ก่อให้เกิดมะเร็ง และเข้ารับการตรวจสุขภาพเป็นประจำเพื่อให้สามารถตรวจพบโรคตั้งแต่เนิ่น ๆ และเข้ารับการรักษาอย่างทันท่วงที 

โดย : Kloss Wellness Clinic

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม

Kloss Wellness Clinic มี 3 สาขา

เราใช้คุกกี้เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพ และประสบการณ์ที่ดีในการใช้เว็บไซต์ของคุณ คุณสามารถศึกษารายละเอียดได้ที่ นโยบายความเป็นส่วนตัว และสามารถจัดการความเป็นส่วนตัวเองได้ของคุณได้เองโดยคลิกที่ ตั้งค่า

Privacy Preferences

คุณสามารถเลือกการตั้งค่าคุกกี้โดยเปิด/ปิด คุกกี้ในแต่ละประเภทได้ตามความต้องการ ยกเว้น คุกกี้ที่จำเป็น

Allow All
Manage Consent Preferences
  • Always Active

Save

BOOKING

 กรุณากรอกข้อมูลเพื่อให้เจ้าหน้าที่ติดต่อกลับ
กรุณาเลือก Promotions ที่คุณสนใจ
*** สงวนสิทธิ์ 1 คน / 1 สิทธิ์